کدام ورزش ها می توانند رگ های واریسی را تسکین دهند؟
اول اینکه چرا فعال بمانیم؟
رگ های شما (مخصوصاً رگ های پاهایتان) دائماً با جاذبه می جنگند تا خون شما را از مچ پا به قلب شما برگردانند. این کشش مداوم تاثیر خود را میگذارد و دیوارههای سیاهرگ و دریچههایی را که مسئول توقف جریان خون به سمت برعکس هستند ضعیف میکند. ورزش برای واریس اهمیت دارد، به این دلیل که ماهیچههای شما را قوی نگه میدارد؛ پس به آنها اجازه میدهد به عنوان پمپ کارآمدتر عمل کنند و بنابراین به رگهای شما کمک میکنند تا کار خود را راحت تر انجام دهند. به علاوه اینکه عضلات تقویت شده (حجیم تر) به معنای فضای کمتر برای گشاد شدن وریدهای شماست و احتمال واریسی شدن سیاهرگ را به حداقل می رساند. در نتیجه به طور کلی، فعال بودن و فعال ماندن، گردش خون شما را تقویت می کند که باعث میشود مقداری فشار از روی رگ های شما گرفته شود.
وریدهای واریسی و رگهای عنکبوتی نه تنها ناخوشایند هستند، بلکه میتوانند نگرانی قابل توجهی برای افراد مبتلا ایجاد کنند. مثلاً زنان دیگر در دامن یا لباس کوتاه، احساس راحتی نمی کنند و مردان نیز ممکن است در تابستان از نشان دادن پاهای خود در ساحل خجالت بکشند. وریدهای واریسی، وریدهای عنکبوتی و ادم (Edema) پیامدهای مشکلات مربوط به سیاهرگ ها هستند. به گفته متخصصان، بیماریهای وریدی اغلب ارثی و ناشی از ژنتیک هستند، اما سبک زندگی بیتحرک و بدون ورزش برای واریس، قطعاً به افزایش قابل توجه این مشکلات کمک میکند. اگر وریدهای واریسی به موقع درمان نشوند، می تواند عواقب جدی مانند فلبیت (Phlebitis) یا ترومبوز (Venous thrombosis) داشته باشد. بنابراین مهم است که در اولین علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید.
مروری بر عواملی که ریسک دچار شدن را بیشتر می کنند:
- ضعف مادرزادی بافت همبند علت اصلی ایجاد رگ های واریسی است.
- اگر اضافه وزن دارید یا به طور مزمن یبوست دارید، فشار روی شکم افزایش مییابد و رگها تحت فشار اضافی قرار میگیرند.
- نشستن یا ایستادن طولانی مدت روی سیاهرگها تأثیر میگذارد و پمپهای مفصلی و عضلانی تنها زمانی که در حال حرکت هستید میتوانند عملکرد مطلوبی داشته باشند.
- محرک هایی مانند الکل می توانند رگ ها را گشاد کرده و جریان خون را مختل کنند.
- تغییرات هورمونی که در دوران بارداری، زایمان یا مصرف قرص رخ می دهد، روی رگ ها تأثیر می گذارد.
واریس یک بیماری مزمن است که در صورتی که درمان نشود پیشرفت می کند. اما خوشبختانه به کمک ورزش برای واریس، میتوان خطر ابتلا به نارسایی وریدی را کاهش داد.
ورزش های استقامتی خوب هستند
ورزش هایی که به طور خاص از عضلات پا استفاده می کنند، جریان برگشت خون را به قلب افزایش می دهند. همچنین، برای تقویت رگ های ضعیف، حرکات موزون و یکنواخت نیز توصیه می شود. این به بیماران کمک می کند تا از واریس جلوگیری کنند.
شنا، پیادهروی، دوچرخهسواری یا رقصیدن؛ همه اینها به مقابله با واریس کمک میکنند
پیاده روی نیز برای کسانی که ورزش کمتری دارند توصیه می شود. فقط نواحی عضلانی بزرگ نیستند که در انواع مختلف راه رفتن فعال هستند. بلکه سیستم قلبی عروقی در همان زمان پرورش داده می شود که کل ارگانیسم بدن می تواند از آن بهره مند شود. پیاده روی یک ورزش برای واریس است که در سال های اخیر طرفداران بیشتری پیدا کرده است. پیاده روی برای دوستداران ورزش و همچنین برای ورزشکاران بی تجربه مناسب است.
هر کسی که تصمیم به شنا دارد می تواند از آرامشی که در آب بودن فراهم می کند لذت ببرد، زیرا وزن کمتری روی پاها وجود دارد و بنابراین رگ ها محافظت می شوند. فشار محیط در آب برای رگها مفید است که تأثیری شبیه به جورابهای واریس دارند. ضمن اینکه دمای خنک آب باعث انقباض رگ ها می شود که اگر مستعد رگ های واریسی هستید مفید است.
هنگام دوچرخه سواری نیز می توان پاها را تقویت کرد. با این حال، این مستلزم آن است که پاها به درستی روی پدال قرار گیرند و قسمت بالایی بدن صاف نگه داشته شود. در غیر این صورت، احتقان وریدی (Pelvic congestion syndrome) می تواند در ناحیه باسن و لگن رخ دهد.
باید از فوتبال یا هندبال دوری کنید
همانطور که ورزش برای واریس وجود دارد که برای سلامت رگها مفید هستند، تعدادی نیز وجود دارند که اینطور نیستند. این شامل: وزنه برداری، دویدن (مخصوصاً روی سطوح سخت)، تنیس و اسکی می شود. اساساً، ورزش هایی که شما را مجبور به انجام حرکات ناگهانی و یا برخورد با حریفان می کنند، احتمال آسیب رساندن به رگ را افزایش می دهند؛ و ورزشهایی که از طریق ضربه یا افزایش وزن به پاها فشار وارد میکنند، رگهای شما را تحت فشار قرار میدهند و باعث میشوند تا برای بازگرداندن خون به قلب سختتر کار کنند. در این ورزش ها حرکات کوتاه و بسیار سریع همراه با ایستادن کم و بیش طولانی صورت می گیرد که مشکل اصلی بیماران واریس است. آنها می توانند وزن زیادی را روی پاها وارد کنند که تأثیر منفی روی رگ ها دارد. با این حال، کارشناسان دیگر معتقدند که هیچ ارتباطی بین افزایش آسیب رگ و ورزش های خاص وجود ندارد.
توجه: کفش پاشنه بلند نپوشید!
کارهای زیادی می توانید انجام دهید تا سیاهرگ های خود را تا حد ممکن سالم نگه دارید:
کفش هایی با پاشنه مناسب بپوشید.
حداقل دو لیتر مایعات در روز بنوشید (ترجیحا آب یا چای شیرین نشده).
در صورت لزوم، وزن اضافی را کاهش دهید.
از یک رژیم غذایی متعادل (میوه، سبزیجات، غلات کامل) استفاده کنید.
سیگار نکشید.
از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید.
از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید.
سعی کنید فشار زیادی به بدن خود وارد نکنید و در صورت امکان از ایستادن یا نشستن دائم خودداری کنید.
از حمام کامل داغ یا جلسات طولانی سونا خودداری کنید.
به طور مرتب پاهای خود را (از بالای زانو تا پایین) با آب سرد بشویید.
جوراب های واریس خود را هر روز بپوشید.
با ماساژ و نرمش به طور مرتب از پاهای خود مراقبت کنید.
بیشتر اوقات با پای برهنه راه بروید.
تا جایی که ممکن است پاهای خود را بالا بیاورید.
ساختار صحیح تمرینات ورزشی مهم است: با شروعی متوسط، به آرامی آن را افزایش دهید، فرم خود را حفظ کنید و اهداف مشخصی تعیین کنید. بنابراین اگر برای مدت طولانی فعالیت بدنی نداشته اید، باید در چهار هفته اول فقط یک بار در هفته (30 دقیقه) تمرین کنید. پس از این مرحله آماده سازی اولیه، می توانید به دو جلسه تمرین در هفته بروید. اگر شرایط تمرینی شما تثبیت شده است، می توانید برای تمرینات ورزشی بعدی برنامه ریزی کنید. طبق ترجیحات شخصی خود تمرین کنید، “زمان تمرین ایده آل” وجود ندارد. با این حال، مطالعات نشان دادهاند که قدرت، انعطافپذیری و زمان واکنش در اواخر بعد از ظهر بهترین عملکرد را دارند.
اگر پزشک به دلیل مشکل وریدی برای شما جوراب واریس تجویز کرده است، باید هنگام ورزش نیز از آن استفاده کنید.
بهترین چیز در مورد بیماری واریس این است که با کمک علم و فناوری امروز، دیگر لازم نیست نگران ابتلا به آن باشید. زیرا هم اقدامات پیشگیرانه می تواند انجام شود (تشخیص زودهنگام، ورزش) و هم اینکه امروزه می توان رگ های واریسی را بدون عمل جراحی درمان کرد، به عنوان مثال با روش های نوآورانه ای مانند لیزر (ELVeS™)، امواج رادیویی (VNUS Closure®) و ClariVein® ، آن هم با جراحی سرپایی و تحت بی حسی موضعی.